İşte Türkiye’nin İsraf Tablosu: Kamuya 1 Trilyon 58 Milyar Lira Zarar!

Karar gazetesinin haberne göre, İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) hazırladığı "Türkiye’nin İsraf Karnesi" raporu, kamu projelerinde kaynak israfının geldiği tehlikeli boyutları gözler önüne serdi. Raporda, özellikle kur korumalı mevduat ve kamu-özel iş birliği projelerinin kamuya büyük zararlar verdiği vurgulandı. İki yıl içerisinde kamuya toplam 1 trilyon 58 milyar lira zarar verdiği tespit edilen projeler, kaynakların verimsiz kullanıldığına dair çarpıcı örneklerle ele alındı.

Kur Korumalı Mevduat Sistemi Kamuya Büyük Yük Getirdi

İPA raporuna göre, kur korumalı mevduat uygulaması, başlangıçta bütçeye yük getirmeyeceği söylenmesine rağmen, iki yıl içerisinde kamuya 1 trilyon 58 milyar lira zarar ettirdi. Ekonomik kriz koşullarında bu zararın, kamu harcamalarının verimliliğini sorgulatan bir tablo yarattığı belirtiliyor.

Kamu-Özel İş Birliği Projeleri: Yatırım Maliyetlerinin Kat Kat Üzerinde Garanti Ödemeleri

Kamu-özel iş birliği projelerindeki harcamaların normal bütçede görünmemesi ve garanti ödemelerinin büyük zararlar oluşturduğu ifade ediliyor. Örneğin, Kuzey Marmara Otoyolu’nun Kınalı-Odayeri kesimi için yapılan 1 milyar 40 milyon dolarlık yatırım, 2,5 milyar dolarlık garanti ödemesine dönüşmüş durumda. Benzer şekilde, diğer otoyol projelerinde de garanti tutarlarının yatırım maliyetlerini katladığı dikkat çekiyor.

Zafer Havalimanı: Garanti ve Yatırım Bedeli Arasında Büyük Fark

Zafer Havalimanı, garanti edilen yolcu sayısının gerçekleşen yolcu sayısından çok uzak olduğu bir örnek olarak öne çıkıyor. İlk 8 ayda sadece 22 bin 404 yolcu sayısına ulaşan havalimanı için garanti edilen yolcu sayısı 878 bin 488’di. Garanti ve yatırım bedeli arasındaki hata payının yüzde 97,45 olduğu tespit edildi.

Vatandaş Tasarruf Ediyor, Kamu Etmiyor

Raporda ayrıca, vatandaşlardan tasarruf beklenirken, kamunun aynı tutumu sergilemediği vurgulanıyor. Büro mefruşatı, lojman kiralama ve taşıt bakım gibi harcama kalemlerinde yüksek artışlar gözleniyor. Örneğin, 2023 yılında büro mefruşat alımları, okul ve hastane mefruşat alımlarını kat kat aşmış durumda.

Sonuç olarak, Türkiye'nin kaynak israfı, kamunun etkin ve verimli yönetilmesi gerektiği bir dönemde büyük bir sorun olarak öne çıkıyor. İPA raporu, bu durumun halk nezdinde daha fazla sorgulanacağını gösteriyor.